Met zijn dorre grond en onherbergzame landschap behoorde Priorat (Tarragona) van oudsher tot de armste regio's van Catalonië. Niemand gaf eind jaren zeventig dan ook maar een cent voor de plannen van een groep visionairs om de ooit florerende wijnindustrie weer nieuw leven in te blazen. En toch deden ze het: inmiddels behoort Priorat tot de belangrijkste wijnregio's ter wereld.
Spanje kent momenteel slechts twee DOCa’s, de meest prestigieuze kwalificatie in Spanje, namelijk Priorat en Rioja. De Priorat regio heeft een ruig en spectaculair berglandschap, met smalle wijngaardterrassen op stijle hellingen. De 'tijgerhuid bodem', die hier llicorella heet, bestaat uit rode leisteen met kleine mica (kwarts) deeltjes die de zon sterk weerkaatsen. Oude stokken cariñena (carignan) en garnacha (grenache) met extreem lage opbrengsten vormen de basis voor een van de krachtigste en meest geconcentreerde rode wijnen van Spanje. De wijnstokken wortelen diep in de kloven van de leibodem, op zoek naar water en voedsel. Het is alsof je deze ultieme overlevingsdrang van de druif in de wijn zelf proeft. Met zoveel karakter behoort de Priorat dan ook tot de beste en duurste wijnen van Spanje en gaan de hele wereld over.
De streek Priorat ligt in de provincie Tarragona en op een half uur rijden van de stad. Er zijn vele manieren om haar wijncultuur te ervaren. Diverse wijnhuizen bieden mooie rondleidingen en proeverijen, zoals bijvoorbeeld bij onze vrienden van Prior Terrae waar zowel de wijn als de omgeving werkelijk magnifiek is. Qua cultuur is een bezoek aan het Kartuizerklooster Escaladei (Cartuja de Escaladei) een must, daar waar van 1194 tot 1835 haar monniken de teelt van wijngaarden verspreidden. Het bezoek aan de wijngaarden is goed te combineren met een mooie bergwandeling. Bijvoorbeeld is de mooie Priorat wijn GR-174 vernoemd naar het gelijknamige wandelpad. Zie ook de nuttige site van turismepriorat.org
Priorat mag dan tegenwoordig een begrip in de wijnwereld zijn, tot het begin van de jaren '90 sprak niemand er over. Weliswaar had de wereldvermaarde oenologische faculteit van de Californische Davis University reeds in het begin van de jaren '80 geschreven dat Priorat het "beste terroir van de wereld" had. Maar iedereen lachte dat weg. Hier topwijnen maken? In deze streek van arme boeren waar je op steile hellingen letterlijk in de leisteen moet hakken om druivenstokken aan te planten?
Maar in de tachtiger jaren veranderde alles door een aantal vrienden, gepassioneerd door wijn. Zij geloofden heilig in de unieke minerale ondergrond van leisteen, die de rendementen beperkt en de druivenstokken verplicht om heel diep hun voedsel te gaan zoeken. De eerste oogsten waren veelbelovend, maar hun financiële middelen beperkt. Bovendien botsten hun sterke ego's, en ze richtten in het begin van de jaren '90 elk hun eigen domein op. De beweging was echter in gang gezet, en niet meer te stoppen.
Op vele familiedomeinen die alleen druiven teelden voor de verkoop, startte hiermee een jongere generatie met het maken van eigen wijn. Een grote troef hierbij waren de 50 tot 100 jaar oude wijnstokken van grenache en carignan, die er veelal verwaarloosd bijlagen maar die op grote schaal 'herstelt' werden.
Priorat beleefde vervolgens een ware renaissance. De vraag steeg, vooral vanuit het buitenland, en met de vraag stegen ook de prijzen. De steile hellingen, de leisteen bodem en de lage rendementen maken dat een Priorat-wijn nooit echt goedkoop is. Maar ook dat de kwaliteit heel hoog kan zijn en dat alles noodgedwongen kleinschalig en artisanaal blijft.
Een aantal jaren geleden werd op de IDFA een prachtige documentaire over de Priorat gepresenteerd. De trailer zelf (zie filmpje hierboven) is al erg inspirerend. In deze documentaire vertellen vinologen, bewonderaars en de betrokken wijnboeren zelf (inmiddels omgedoopt tot ‘The Magnificent Five’) de bijzondere ontstaansgeschiedenis van de Priorat-wijn. Over die moeilijke eerste jaren, toen de banken het vijftal geen geld durfden te lenen; en over de razendsnelle opmars die volgde, toen de voornaamste wijnjournalist ter wereld hun product besloot te omarmen en de wijnwereld van het ene op het andere moment aan hun voeten lag. “Je kunt een geweldige wijn maken, en je kunt de beste marketing hebben,” vertelt een van de wijnboeren, “maar de beste wijn is een wijn met een verhaal.”
Comments